یکی از پر بسامدترین مباحثی که در اصول فقه و علوم قرآنی مورد بحث و بررسی در میان علمای اسلامی، مبحث حقیقت و اقسام آن است. قرآن به عنوان اصلی ترین منبع هدایت انسان در تمام اضلاع و ابعاد زندگی و استنباط احکام فقاهی از گوناگونی مختلفی در فهم از معنا و تفسیر و ... آیات برخوردار است.
محکم، متشابه که از معروفترین صفات آیات قرآن کریم در فهم و تفسیر میباشد و برگرفته از خود قرآن نیز میباشد یکی از این گونه ها است.
بعد دیگری در شناخت شناسی آیات قرآن و الفاظ مستعمل، مساله حقیقت و مجاز است که معرکه آرای علمای مذاهب اسلامی میباشد.
این پژوهش با شیوه توصیفی- تحلیلی و روش کتابخانه ای، در راستای پاسخ به این سوال که حقیقت و اقسام آن از منظر مذاهب اسلامی چیست تدوین یافته و به این نتیجه رسیده است که حقیقت دارای اقسام مختلف است و در هر مبجث باید با اقامه دلایل و امارات مرتبط مفهوم آن را تبیین نمود.